დიდი თეატრის „დიქტატორი“ - გიორგი ტოვსტონოგოვი

 

       

ახალგაზრდობაში რეჟისორმა გიორგი ტოვსტონოგოვმა საკუთარი „თეატრალური მცნებები“ შეიმუშავა:

1. არ ეარშიყო ქალებს საკუთარ თეატრში.

2. არ იყიალო თეატრში უსაქმოდ.

3. ჩაატარე რეპეტიცია ნახევარ ტონში, მაგრამ თანდათან გრადუსი ზევით ასწიე.

4. ძირშივე აღკვეთე ყოველგვარი დარღვევა.

5. თეატრში ფული არ ისესხო.

6. თეატრში „შემთხვევით ქალებთან” ერთად არ გამოჩნდე.

7. ყურადღებით უსმინე ყველას და კარგად აწონ-დაწონე პასუხი.

8. გარეგნული სახე არ შეიცვალო.

9. რეპეტიცია თავიდანვე საქმიანად დაიწყე, არ მისცე მსახიობს უფლება გაერთოს და ჩამოშორდეს ძირითად საქმეს.

 

მეოცე საუკუნის დასაწყისის პეტერბურგი - ულამაზესი ქალაქი და კულტურის ცენტრი, სადაც განათლების მისაღებად ახალგაზრდები რუსეთის უზარმაზარი იმპერიის თითქმის ყველა კუთხიდან ჩადიოდნენ, საქართველოდან და უკრაინიდან, სომხეთიდან, პოლონეთიდან და ციმბირიდანაც კი... 1907 წელს ამ ახალგაზრდათა რიცხვს სიმფეროპოლიდან ჩამოსული აზნაური ალექსანდრე ტოლსტონოგოვიც შეუერთდა, რამდენიმე წლის შემდეგ წარმატებით დაასრულა სარკინიგზო ინსტიტუტი და თავისი ცხოვრების მთავარი სიყვარულიც იპოვა – ქართველი გოგონა, თამარ პაპიტაშვილი, რომელიც მასსავით აზნაურული წრიდან იყო და პეტერბურგის კონსერვატორიაში, ვოკალის კლასში სწავლობდა. ახალგაზრდებს დიდ ხანს არ უფიქრიათ და 1912 წელს ჯვარი დაიწერეს. 1915 წლის 28 სექტემბერს კი პირველი შვილი შეეძინათ, სახელად გიორგი დაარქვეს და რადგან ორივე მართლმადიდებელი ქრისტიანი იყო, ბიჭიც სპასო-პრეობროჟენის ტაძარში მონათლეს.

მიუხედავად იმისა, რომ ალექსანდრე ტოლსტონოგოვი ახალბედა ინჟინერი იყო, მოკლე ხანში გზათა მინისტრის თანამდებობაზე დანიშნეს. ტოლსტონოგოვების პატარა ოჯახი ბედნიერად და უზრუნველად ცხოვრობდა ფურშტადტის ქუჩაზე მათთვის გამოყოფილ დიდ ბინაში. სამინისტროს საქმეებით დატვირთული ალექსანდრე უმეტეს დროს სამსახურში ატარებდა, თამარმა კი ოჯახის დიასახლისის როლი მოირგო, გიორგის გვერდიდან არ იშორებდა, უზომოდ უყვარდა და მის გამო მომღერლის კარიერაზეც კი თქვა უარი, გათხოვებისთანავე გადაწყვიტა ცხოვრება მთლიანად ოჯახისთვის მიეძღვნა.

მალე მშვიდ ცხოვრებას ბოლო მოეღო და ყველაფერი თავდაყირა დადგა – რუსეთის იმპერია რევოლუციამ მოიცვა; ტოლსტონოგოვების ოჯახისთვის პეტერბურგში ცხოვრება უსაფრთხო აღარ იყო, განსაკუთრებით ალექსანდრესთვის. თამარი მეუღლის ბედზე ძალიან ღელავდა – არ უნდოდა, რომ ყოფილი მინისტრი რომელიმე დაპირისპირებულ ბანაკს მიმხრობოდა, არც თეთრგვარდიელებს და არც წითელარმიელებს, მხოლოდ “დამკვირვებლის” პოზიციაში ყოფნაც საშიში იყო. საბოლოოდ გამოსავალი ისევ თამარმა იპოვა – ქმარ-შვილთან ერთად საქართველოში დაბრუნება გადაწყვიტა, რადგან ფიქრობდა, რომ სამშობლოში, მშობლებისა და ნათესავების გარემოცვაში, უფრო უსაფრთხოდ იცხოვრებდნენ და მშვიდად დაუცდიდნენ ამ არეულობის დასასრულს. თანაც იმხანად საქართველოში საბჭოთა წყობილება ჯერ კიდევ არ იყო დამყარებული. როდესაც ტოლსტონოგოვები პეტროგრადში თავიანთ ბინას ტოვებდნენ, დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ სახლიდან დროებით მიდიოდნენ, ამიტომ მხოლოდ საჭირო ნივთები წამოიღეს და თავი თბილისს შეაფარეს.

შესაძლოა, სწორედ ამ გადაბარგების დროს აიხდინა თავისი დიდი ხნის ოცნება თამარმა – მეუღლის გვარში ერთი ასო შეცვალა. საქმე ისაა, რომ თამარი, როგორც მაშინ მიღებული იყო, ქმრის გვარს ატარებდა, არადა გვარი ტოლსტონოგოვა გარკვეულ უხერხულობას უქმნიდა, რადგან ხაზს უსვამდა თამარის მსხვილ ფორმებს. გახდომის ნაცვლად, იმაზე ოცნებობდა, როგორმე ეს ასო “ლ” ამოეგდო გვარიდან და ამ ხელსაყრელი შემთხვევითაც ისარგებლა. ასე გახდნენ ტოლსტონოგოვები ტოვსტონოგოვები.

ხანგრძლივი და საშიში მგზავრობის შემდეგ, 1919 წელს, როგორც იქნა საქართველოში უვნებლად ჩამოაღწიეს. თბილისში ალექსანდრემ მუშაობა მალევე დაიწყო, ამიერკავკასიის საგზაო ინსტიტუტში პედაგოგად მოეწყო, შემდეგ კი პროფესორი და კათედრის ხელმძღვანელიც გახდა. ტოვსტონოგოვები ტატიანას ქუჩაზე, ამჟამად გ.ტოვსტონოგოვის ქუჩაზე დასახლდნენ. თამარი კვლავინდებურად ვაჟის აღზრდით იყო დაკავებული, თუმცა გოგას - ასე ეძახდნენ მოფერებით -  სკოლაში მიყვანას არ ჩქარობდა და ყველაფერს სახლში ასწავლიდა. პეტერბურგში უდარდელ ცხოვრებას შეჩვეულებს, რა თქმა უნდა, გაუჭირდათ ხელმომჭირნედ ცხოვრება, თუმცა ყველაფერს იკლებდნენ, მაგრამ შვილს მაინც ნამდვილი, კლასიკური განათლება მისცეს. მხოლოდ 1925 წელს “გაიმეტა” თამარმა ვაჟი და გერმანულ გიმნაზიაში მიაბარა - ოფიციალურად – 107-ე სკოლა, სადაც ბავშვებს ყველა საგანს გერმანულ ენაზე ასწავლიდნენ, მოსწავლეთა უმეტესობა კი გერმანული ოჯახებიდან იყო. როდესაც დედამ პირველად მიიყვანა სკოლაში, მასწავლებლებმა გოგას ეჭვის თვალით შეხედეს – ენა არ იცის, როგორ ისწავლის ჩვენთან, მით უფრო მეხუთე კლასშიო, მაგრამ თამარმა მაინც თავისი გაიტანა და დირექტორს ასეთი პირობით დაემშვიდობა: „თუ არაფერი გამოუვა, გპირდებით, ერთ თვეში წავიყვან აქედან.”

ყველას გასაოცრად, ეს სახლში გაზრდილი „დედიკოს ბიჭი” ძალიან მეგობრული და მხიარული აღმოჩნდა, მალე დაუამხანაგდა თანაკლასელებს და გერმანულიც მოკლე ხანში მშვენივრად აითვისა. მასწავლებლებიც არ უჩიოდნენ, ყველაფერს კარგად სწავლობდა, განსაკუთრებით ლიტერატურას და უცხო ენებს. ათეული წლების შემდეგ, როდესაც გ.ტოვსტონოგოვი პეტერბურგის დიდი დრამატული თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელი გახდა, გასტროლების შემდეგ მისი მსახიობები გაკვირვებით ყვებოდნენ – რა საამაყო რეჟისორი გვყავს, ჟან-პოლ სარტრს ფრანგულად ესაუბარება, ჰენრიხ ბიოლს კი – გერმანულადო. საამაყო კი ნამდვილად ჰქონდათ, მით უმეტეს იმ დროს, როცა ზოგიერთ საბჭოთა მაღალჩინოსანს მშობლიურ ენაზეც კი უჭირდა აზრის ჩამოყალიბება.

1926 წელს ტოვსტონოგოვების ოჯახში პატარა ნათელა გაჩნდა, თუმცა ამ სახელით მას თითქმის არავინ მიმართავდა, ყველა მოფერებით დოდოს ეძახდა. 11 წლის გოგა მაინცდამაინც დიდი სიხარულით არ შეხვედრია დის დაბადებას, თავდაპირველად სულაც არ მოეწონა, რომ ეს ციცქნა არსება ერთ მშვენიერ დღეს სახლში მოიყვანეს და ყველა მას დაჰფოფინებდა თავს, თუმცა მალე შეეჩვია და შეუყვარდა კიდეც ოჯახის ახალი წევრი. ცოტა რომ წამოიზარდა, მის განათლებაზეც დაიწყო ზრუნვა, ხმამაღლა უკითხავდა წიგნებს, უყვებოდა ათასნაირ ამბავს, შემდეგ ერთად განიხილავდნენ წაკითხულს, მერე იქვე სახლთან ახლოს, კორტებზე გარბოდნენ და ჩოგბურთის ჩემპიონატებს აწყობდნენ, გოგას ყველგან თან დაყავდა უმცროსი და – ასე გაჩნდა მათ შორის ის დიდი მეგობრობა და განსაკუთრებული სიყვარული, რომელიც მთელი ცხოვრების მანძილზე თან სდევდა და-ძმას.

1927 წელს, ახალგაზრდა ენთუზიასტმა თეატრალებმა – რეჟისორმა ნიკოლოზ მარშაკმა და მსახიობმა კონსტანტინე შახ-აზიზოვმა, თბილისში პირველი რუსული საბავშვო თეატრი გახსნეს. ოფიციალურად ის გზათა სამინისტროს და რკინიგზას ექვემდებარებოდა, ამიტომ სპექტაკლებშიც უმეტესად რკინიგზელების შვილები იღებდნენ მონაწილეობას. მოკლე ხანში თეატრს სახელი შეუცვალეს და მოზარდ მაყურებელთა თეატრად გადააკეთეს. ბუნებრივია, ალექსანდრე ტოვსტონოგოვის შვილიც ამ თეატრის დაარსების პირველივე დღიდანვე აქტიურად ჩაება მის შემოქმედებით ცხოვრებაში – თავიდან თეატრში თითქმის შემთხვევით მოხვდა, მაგრამ შემდეგ “მოიწამლა” ამ საოცარი სამყაროთი და იქიდან გამოსვლაც აღარ სურდა. 12 წლის გ.ტოვსტონოგოვისთვის თეატრი ნამდვილი ოაზისი აღმოჩნდა, აინტერესებდა ყველაფერი – როგორ იბადება სპექტაკლი, როგორ შეიძლება ფურცელზე დაწერილი სიტყვა სცენაზე გაცოცხლდეს, როგორ იქმნება დეკორაცია, მუსიკა, გრიმი... ცდილობდა ყველაფერში მიეღო მონაწილეობა – ახალგაზრდები ერთად გეგმავდნენ რეპერტუარს, ირჩევდნენ პიესებს, საკუთარი ხელით აკეთებდნენ დეკორაციას, რეკვიზიტს... გოგა ხან სცენაზე თამაშობდა, ხან კი რადისტის ან გამნათებლის ჯიხურში იჯდა და უფროსებს ეხმარებოდა. ეუბნებოდნენ, რომ კარგად თამაშობდა, თუმცა თვითონ მსახიობობაზე სულაც არ ოცნებობდა, უფრო მეტად სპექტაკლის შექმნის პროცესი აინტერესებდა და ამიტომ ერთ მშვენიერ დღესაც მშობლებს ამაყად განუცხადა – მოსკოვში უნდა წავიდე, რეჟისორობა მინდაო!

დოდო სულ პატარა იყო მაშინ, მაგრამ მაინც კარგად დაამახსოვრდა სახლში გამართული სკანდალი – მშობლები შვილის გადაწყვეტილებას წინ აღუდგნენ. საქმე ისაა, რომ როდესაც გიორგი ტოვსტონოგოვმა მომავალი პროფესია აირჩია, მხოლოდ 15 წლის იყო, თუმცა სკოლას უკვე ამთავრებდა. ალექსანდრე ტოვსტონოგოვი ყოველთვის ოცნებობდა, რომ ვაჟი მის გზას გააგრძელებდა, გოგას თეატრისადმი სიყვარულს კი დროებით, ბავშვურ თამაშად მიიჩნევდა. შვილს არც დედამ აუბა მხარი, თამარს იმის წარმოდგენაც კი არ უნდოდა, თუ როგორ უნდა ეცხოვრა მის უსაყვარლეს ბიჭს მარტო იმხელა ქალაქში, თანაც ასეთ პატარასა და ცხოვრებაში ჯერ გამოუცდელს. მშობლებს თეატრის გაგონებაც არ უნდოდათ!

საბოლოოდ მამამ ასეთი განაჩენი გამოუტანა: თუ დროთა განმავლობაში თეატრისადმი სიყვარული არ გაგივლის, ჩააბარე თეატრალურ ინსტიტუტში, მაგრამ ვიდრე პატარა ხარ, ჯობია ჯერ განათლება აქ მიიღო, თბილისში. გოგა მიხვდა, რომ ბრძოლას აზრი აღარ ჰქონდა, თანაც იცოდა, რომ 15 წლის ბიჭს არცერთი უმაღლესი სასწავლებელი არ მიიღებდა და დაემორჩილა მშობლების ნებას. ვიდრე თბილისის სარკინიგზო ინსტიტუტში მისაღებ გამოცდებს ჩაბარებდა, ალექსანდრემ ვაჟს ახალი მეტრიკა მოუტანა, რომელშიც ეწერა, რომ გიორგი ტოვსტონოგოვი 1913 წელსაა დაბადებული და 17 წლისაა.

ერთი წლის განმავლობაში, გოგა პატიოსნად ესწრებოდა ლექციებს, აბარებდა ჩათვლებს და გამოცდებს, ინსტიტუტის შემდეგ კი გარბოდა თეატრში. მხოლოდ იქ - სცენაზე, კულისებში, საგრიმიოროსა და თუნდაც გამნათებლის პულტთან მჯდომი გრძნობდა, რომ სწორედ ესაა მისი სამყარო, ხვდებოდა, რომ უთეატროდ ცხოვრებას ვერ შეძლებდა და ბრძოლა ხელახალი შეტევით განაახლა – პირველი კურსი დახურა, მშობლებს ჩათვლის წიგნაკი მაგიდაზე დაუდო და მტკიცედ განუცხადა – მორჩა, მე მოსკოვში მივდივარ! ამჯერად თამარ და ალექსანდრე ტოვსტონოგოვები მიხვდნენ, რომ შვილს ვეღარ დააკავებდნენ და კამათსაც აზრი აღარ ჰქონდა.

1933 წელს გიორგი ტოვსტონოგოვმა მოსკოვის ა.ლუნაჩარსკის სახელობის თეატრალური ხელოვნების სახელმწიფო ინსტიტუტის, გიტისის ყველა მისაღები გამოცდა ფრიადზე ჩააბარა და გამოჩენილი ოსტატების – ანდრეი ლობანოვის და ალექსეი პოპოვის სარეჟისორო ჯგუფში მოხვდა. ისინი ძალიან ფრთხილად და სათუთად ეპყრობოდნენ მოსწავლეებს, ყველანაირად ხელს უწყობდნენ და ცდილობდნენ ესწავლებინათ დამოუკიდებელი აზროვნება, აფასებდნენ თითოეული მათგანის ინდივიდუალურობას. პედაგოგები სტანისლავსკის სისტემას ქადაგებდნენ და მოსწავლეებიც ამ სისტემის ერთგულებად გაზარდეს. გიორგი ტოვსტონოგოვის ცხოვრებაში დაიწყო სტუდენტობის უბედნიერესი ხანა! ლექციების შემდეგ, თანაკურსელები ერთად ესწრებოდნენ წარმოდგენებსა და რეპეტიციებს, კითხულობდნენ კლასიკას და უახლეს ლიტერატურას, ღამეებს ათენებდნენ კამათში... გოგა ინსტიტუტის საერთო საცხოვრებელში ცხოვრობდა. ყველაფერს საოცარი სიბეჯითით და ინტერესით ეუფლებოდა, მხოლოდ პირველ კურსზე შეექმნა პრობლემა მეტყველების ძალიან მკაცრ პედაგოგთან – თბილისური აქცენტის გამო სასცენო მეტყველებაში ოთხიანებს იღებდა. მაგრამ, საკუთარ თავზე ბევრი მუშაობის შემდეგ აქცენტი მაინც გამოასწორა. «От топота копыт пыль по полью летит» - გაუთავებლად ესმოდა საზაფხულო არდადეგებზე ჩამოსული ძმის ვარჯიში პატარა დოდოს...

თუმცა სტუდენტური ცხოვრება ბოლომდე ბედნიერი არ გამოდგა – 30-იანი წლების სისხლიან რეპრესიებს ვერც ტოვსტონოგოვების ოჯახი გადაურჩა. 1937 წელს, გოგა ბოლო, IV კურსზე იყო, როდესაც ზაფხულში მორიგი საკურსო სპექტაკლის დასადგმელად ჩამოვიდა. ქალაქი ძალიან შეცვლილი დახვდა, ხალხი – შეშინებული... ღამ-ღამობით პირდაპირ სახლებიდან მიყავდათ ბრალდებულები, ხანდახან მთელ ოჯახებსაც კი აპატიმრებდნენ, ახლობლები ვერ იგებდნენ მათ ასავალ-დასავალს... ალექსანდრე ტოვსტონოგოვს სულ უფრო ხშირად სდებდნენ ბრალს “რუსულ ნაციონალიზმში”, საყვედურობდნენ, რომ ამიერკავკასიის გზათა ინსტიტუტში ზედმეტად ბევრ რუს სტუდენტს იღებდა, კათედრაზეც ბევრი რუსი თანამშრომელია... იმ დროისათვის მისი ბევრი კოლეგა და ახლო მეგობარი უკვე უგზოუკვლოდ გამქრალიყო. მიამიტი რუსი ინტელიგენტისთვის ეს მეტისმეტი აღმოჩნდა და გადაწყვიტა – მოსკოვში უნდა გავემგზავრო, იქ მომისმენენ და ამიხსნიან ყველაფერსო. აგვისტოს თვეში, მეუღლესთან და ქალიშვილთან ერთად “სამართლიანობის” აღსადგენად მოსკოვს გაემგზავრა. გიორგი სპექტაკლზე მუშაობდა და ამიტომ თბილისში დარჩა.

ალექსანდრე ტოვსტონოგოვი როსტოვში, რკინიგზის სადგურიდან წაიყვანეს – მატარებლიდან დოდოსთვის ვაშლების საყიდლად ჩამოვიდა და მას შემდეგ ოჯახის წევრებს იგი აღარ უნახავთ. თბილისში დაბრუნებულ დედა-შვილს დარბეული სახლი და სასოწარკვეთილი გოგა დახვდათ. არავინ იცოდა რა ბედი ეწია ალექსანდრეს, მაშინ ხომ უახლოეს ადამიანებსაც კი არ ეუბნებოდნენ სად და როგორ იყვნენ მათი ოჯახის წევრები. ბევრი მათგანი უკვე დახვრეტილი იყო, მაგრამ ახლობლები მაინც საათობით ჯიუტად იდგნენ ციხეებთან, რომ როგორმე საყვარელი ადამიანებისათვის თბილი ტანსაცმელი, სიგარეტი ან საპონი შეეგზავნათ. დაჭერილი ქმრების ცოლებს, როგორც წესი, ციმბირის ბანაკებში გზავნიდნენ, ამიტომ თამარი ყოველ ღამე ელოდა კარზე საბედისწერო კაკუნს, მაგრამ როგორღაც გადაურჩა დაპატიმრებას, თუმცა სიცოცხლის ბოლომდე შიში არ განელებია – იმ დროიდან მოყოლებული, ტანსაცმლით წვებოდა დასაძინებლად, რომ ჩეკისტებს პერანგში არ ენახათ. ეს ჩვეულება ღრმა სიბერემდე გაჰყვა.

თამარს უთხრეს, რომ მისი ქმარი გადასახლებულია. ქონება რატომღაც არ ჩამოართვეს, მაგრამ სახლში უცხო ხალხი შეუსახლეს და საცხოვრებლად მხოლოდ ერთი ოთახი დაუტოვეს. ტოვსტონოგოვების ოჯახში “გაყიდვების ხანა” დაიწყო – როგორმე თავი რომ გაეტანათ და მეხუთე კურსელი გიორგისთვისაც ხელი გაემართათ, დედა-შვილს სახლიდან ნივთები გასაყიდად გაჰქონდა. თუმცა ეს საქმე დოდოს უკეთ გამოსდიოდა, ვიდრე თამარს – მისთვის სიტყვა “გაყიდვა” და “მოპარვა” თითქმის სინონიმებს წარმოადგენდა, ამიტომაც ოჯახის ბიუჯეტზე ზრუნვა თავის თავზე დოდომ აიღო – სახლიდან წაღებული ტანსაცმლის, სამკაულების, ძვირფასი ნივთების სანაცვლოდ ბაზრიდან სანოვაგე მოჰქონდა. მალე ტოვსტონოგოვების მეზობლად მოზარდ მაყურებელთა თეატრის ახალი მსახიობი – რუსეთიდან ჩამოსული ევგენი ლებედევი დასახლდა. დოდო მაშინ 15 წლის იყო და თანატოლ ბიჭებს ეპრანჭებოდა, ათი წლით უფროსი მეზობელი კი ბებერ კაცად მიაჩნდა. რას იფიქრებდა, რომ ეს “ასაკოვანი” არტისტი მასზე ყურებამდე იყო შეყვარებული.

გიორგი ტოვსტონოგოვი ბოლო, მეხუთე კურსზე იყო, მამა რომ დაუპატიმრეს – თუმცა, როგორც ჩანს, ეს ამბავი გიტისში არ იცოდნენ და შესაძლოა საერთოდ ვერც გაეგოთ, რომ არა გოგას მიმნდობი ხასიათი – ერთხელ ერთ-ერთ თანაკურსელს გული გადაუშალა და ოჯახში დატრიალებული უბედურება გაუმხილა. “მეგობარს” არც უფიქრია საიდუმლოს შენახვა, სასწრაფოდ შეატყობინა ინსტიტუტის ხელმძღვანელობას, რომ მათი სტუდენტი “ხალხის მტრის შვილია”, გიორგი ტოვსტონოგოვი უმალვე გარიცხეს უმაღლესიდან. საბედნიეროდ, დიდმა ბელადმა მალევე წარმოთქვა თავისი ცნობილი სიტყვები, რომ “შვილები მშობლების დანაშაულზე პასუხს არ აგებენ” და გოგა ინსტიტუტში აღადგინეს. შემდგომში იმ “მეგობარს” ღალატიც აპატია და ბევრ რამეში დაეხმარა კიდეც. “როდესაც ვკითხე, თუ რატომ აკეთებდა ამას – იხსენებდა დოდო ტოვსტონოგოვა – მან მიპასუხა, “შენ არ გესმის რა არის შიში! მით უმეტეს, ის კაცი ებრაელია!” 

გიტისის დამთავრების შემდეგ გიორგი ტოვსტონოგოვი თბილისში რეჟისორის დიპლომით დაბრუნდა და გრიბოედოვის სახელობის თეატრში განაგრძო მუშაობა. თითოეულ სპექტაკლზე მუშაობა დიდ ხანს, თითქმის ერთი წელი გრძელდებოდა და ყოველი წარმოდგენა ქალაქისთვის სენსაციად იქცეოდა, ტოვსტონოგოვის სპექტაკლებს მოუთმენლად ელოდნენ. 20-იან წლებთან შედარებით, თბილისის თეატრალურ ცხოვრებაში ბევრი რამ შეცვლილიყო – კოტე მარჯანიშვილი უკვე ცოცხალი აღარ იყო, 1935 წელს სამხატვრო ხელმძღვანელის თანამდებობიდან მოხსნეს სანდრო ახმეტელი, მოზარდ მაყურებელთა თეატრის რეპერტუარს იდეოლოგიურად, მკაცრად აკონტროლებდნენ... თავად გიორგი ტოვსტონოგოვსაც “ხალხის მტრის შვილის” დამღა ჰქონდა დასმული... თუმცა თავს მაინც ბედნიერად გრძნობდა – საყვარელ ქალაქში, დედასთან და დასთან ერთად ცხოვრობდა და სანუკვარ საქმეს აკეთებდა – სპექტაკლებს დგამდა, ამასთანავე, აკაკი ხორავამ ახლად გახსნილ თეატრალურ ინსტიტუტში სამსახიობო ჯგუფი ჩააბარა, რაც დამატებითი შემოსავლის წყაროს წარმოადგენდა ტოვსტონოგოვების შეჭირვებული ოჯახისათვის, თუმცა, ახალგაზრდა, ენერგიული შემოქმედისათვის მომავალ მსახიობებთან და რეჟისორებთან პედაგოგიური მუშაობა, პირველ რიგში, პროფესიული ინტერესით იყო გამოწვეული და არა მატერიალური საჭიროებებით.

 

პირველ ლექციას ყოველთვის ჩამჭრელი კითხვით იწყებდა: “იცით რა არის თეატრი.” სტუდენტები, როგორც წესი, მოულოდნელი კითხვით დაბნეულები შესცქეროდნენ, თუმცა პასუხის გაცემის საშუალებას მაინც არავის აძლევდა – თავადვე იწყებდა თეატრის არსისა და რაობის ახსნას. ახალბედა პედაგოგი მაშინ მხოლოდ 24 წლის იყო, მისი მოწაფეები კი მასზე რამდენიმე წლით უმცროსები. გოგა, ასაკის მიუხედავად, საკმაოდ მკაცრი და მომთხოვნი მასწავლებელი გამოდგა, თუმცა სტუდენტები, ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით, შეყვარებულნი იყვნენ თავიანთ პედაგოგზე – ემოციურად და შემოქმედებითად დატვირთულნი, საოცარი ლექციების შემდეგაც კი ვერ სცილდებოდნენ რეჟისორს და სახლამდე აცილებდნენ. “კარგად მახსოვს ჩემს მასწავლებელთან გატარებული ყოველი ბედნიერი დღე – იხსენებდა ტოვსტონოგოვის სტუდენტი მიხეილ თუმანიშვილი – ის იყო შთაგონებული, თეატრზე საოცრად შეყვარებული ადამიანი, ყოველთვის